- αρθρίτιδα
- Φλεγμονή, οξεία ή χρόνια, ολόκληρης της άρθρωσης ή τμημάτων της, που μερικές φορές συνοδεύεται από ενδοαρθρικό εξίδρωμα ορώδες ή ακόμα και πυώδες· ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να την προκαλέσουν βακτηρίδια, ιοί, αλλεργίες, διαταραχές του μεταβολισμού κ.ά. Από τις οξείες α., η πιο συχνή είναι η ρευματική, που τη χαρακτηρίζει επώδυνη διόγκωση των μεγάλων αρθρώσεων, πυρετός, έντονη εφίδρωση και, συχνά, καρδιακή προσβολή ποικίλου βαθμού σοβαρότητας.
Από τις χρόνιες μορφές α. ορισμένες, όπως η ρευματική α. ή πολυαρθρίτιδα, εμφανίζονται από την αρχή με ήπια αρχικά ενοχλήματα, τα οποία όμως σιγά-σιγά επιτείνονται. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι αρθρώσεις που έχουν προσβληθεί παθαίνουν με την εξέλιξη της νόσου εξεργασίες αγκύλωσης (βλ. λ.) και ελαττώνεται έως το σημείο να εξαφανιστεί ολότελα η λειτουργικότητα της άρθρωσης (παραμορφωτική α.). Υπάρχουν και χρόνιες α., επακόλουθο οξειών φλεγμονωδών παθήσεων: ο πιο συχνός τύπος αυτής της κατηγορίας είναι η φυματιώδης α., που συνήθως προσβάλλει το γόνατο ή το ισχίο, προκαλώντας αγκύλωση της άρθρωσης. Άλλες μορφές α. οφείλονται σε διαταραχή της θρέψης των αρθρικών επιφανειών: αυτό π.χ. συμβαίνει σε ηλικιωμένα άτομα, στα οποία η πάθηση εντοπίζεται συνήθως στην κατ’ ισχίον άρθρωση, με αποτέλεσμα την αγκύλωσή της, ή σε νέους στους οποίους προσβάλλονται συνήθως τα οστά του ταρσού.
Μια τελευταία κατηγορία χρόνιων α. οφείλεται σε νοσήματα του μεταβολισμού· η πιο γνωστή είναι η ουρική α., στην οποία το ουρικό οξύ εναποτίθεται στις αρθρώσεις και σχηματίζει τους λεγόμενους αρθριτικούς τόφους, που προκαλούν φλεγμονή, αλλοίωση και καταστροφή των ιστών, οι οποίοι πλήττονται με επακόλουθο την αγκύλωση. Η ουρική α. αρχίζει κυρίως από το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, που παρουσιάζεται διογκωμένο και πονά.
Η θεραπευτική αγωγή της α. συνίσταται στη θεραπεία της νόσου που την προκάλεσε (ρευματικός πυρετός, φυματίωση, λοιμώδη και μεταβολικά νοσήματα κ.ά.) και, σε περιπτώσεις που είναι απαραίτητο, στη χρησιμοποίηση ορθοπεδικών μέσων. Μεγάλη σημασία αποδείχτηκε πως έχει και η υδροθεραπεία. Μια κατηγορία α. θεραπεύεται με τη χρησιμοποίηση των κορτικοστεροειδών, που συνήθως προκαλούν θεαματική υποχώρηση της όλης συμπτωματολογίας, συχνά όμως τα αποτελέσματα δεν είναι διαρκή. Η ολική αντικατάσταση των αρθρώσεων από τεχνητές αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ορθοπεδικής χειρουργικής. Οι έρευνες και οι μελέτες ξεκίνησαν το 1960 από τον Άγγλο σερ Τζον Τσάρλι και γρήγορα επεκτάθηκαν για να αξιοποιηθούν σε όλο τον κόσμο.
αρθριτισμός. Αρθριτική διάθεση του οργανισμού· είναι πάθηση που προδιαθέτει σε μια σειρά νόσων του μεταβολισμού και των αρθρώσεων, όπως o διαβήτης, η ποδάγρα, η παραμορφωτική α., η παχυσαρκία, η παθητική και νευρική λιθίαση, η αρτηριακή υπέρταση, το βρογχικό άσθμα.
Η αντικατάσταση των κατεστραμμένων αρθρώσεων από τεχνητές χρησιμοποιείται πλέον συχνά. Στη φωτογραφία, αποκατάσταση οστεοαρθριτικού γονάτου (αριστερά) με τεχνητή άρθρωση (δεξιά).
* * *η (Α ἀρθρῑτις, -ιδος) [άρθρον]φλεγμονή των αρθρώσεων.
Dictionary of Greek. 2013.